2016 Uluslararası Mülkiyet Hakları Endeksi açıklandı

Küresel endeks, dünya GSYH'sının %98'ini oluşturan 128 ülkede fiziksel ve fikri mülkiyet haklarını inceliyor

ANKARA – Liberal Düşünce Topluluğu, Esasen sadece fikrî ve fiziksel mülkiyet haklarının durumunu değerlendiren dünyadaki tek endeks olan 2016 Uluslararası Mülkiyet Hakları Endeksi (IPRI) 10 Ağustos’ta yayınlandı. 128 ülkeyi kapsayan IPRI, dünya GSYH’sının %98’ini ve dünya nüfusunun %93’ünü etkileyen mülkiyet hakları sistemleri hakkında bilgi vermektedir. Endeks, 10 Ağustos tarihinde India Property Rights Alliance (IPRA) evsahipliğinde Hindistan’ın Yeni Delhi şehrinde yapılan açıklamayla resmen sunulmuştur. Rapor özeti için buraya tıklayınız.

Politika yapıcılar, iş dünyası ve sivil aktivistler için anlamlı bir araç olan IPRI, mülkiyet haklarının adil bir toplumun  ve müreffeh bir ekonominin oluşmasındaki rolünü vurgulamaktadır.

Endeks/IPRI güçlü bir mülkiyet hakları sisteminin temeli olan yasal ve politik çevreyi, fiziksel mülkiyet haklarını ve fikrî mülkiyet haklarını puanlar. IPRI raporu bu yıl ayrıca mülkiyet hakları ile refahın diğer iktisadî ve sosyal göstergeleri arasındaki kuvvetli ilişkiyi de incelemektedir. Söz konusu iktisadî ve sosyal göstergeler arasında cinsiyet eşitliği, girişimcilik, araştırma ve geliştirme, insanî gelişmişlik, sivil aktivizm ve ekolojik performans bulunmaktadır.

Raporun tamamı www.InternationalPropertyRightsIndex.org adresinde yayınlanmıştır.

10 yıldır yayınlanan IPRI’yi hazırlamak için bu yıl 70 ülkeden aralarında Liberal Düşünce Topluluğu'nun da olduğu 102 uluslararası organizasyon; Washington, D.C’deki Mülkiyet Hakları Birliği (Property Rights Alliance) Hernando De Soto Uzmanı Sary Levy-Carciente'nin çalışmalarına katkıda bulundu.
Raporun ulaştığı rakamlara bakıldığında  

• Mülkiyet haklarında önde olan ülkeler, en zayıf ülkelere nazaran 21 kat daha yüksek kişi başına gelire sahip
• Mülkiyet hakları; sivil aktivizm, girişimcilik, eğitim özgürlüğü ve tam zamanlı araştırma gibi sosyal göstergeler ve ekonomik göstergeler ile güçlü bir korelasyon içinde görünmektedir.

Bu yılki Endekste mülkiyet haklarının genişletilmesi ve güvenceye alınması hakkında altı örnek olay çalışması içermektedir:

• Bugünün Vizyoner Liderleri için Araç Kutusu: Sağlam Bir Ekonomi için Mülkiyet Hakları Nasıl Olmalıdır? (A Toolbox for Today’s Visionary Leaders: How to Transform Property Rights for a Robust Formal Economy) by Dr. Elena Panaritis, Thought for Action
• Honduras Tapularını Güvenceye Alan Blok Zincirler(Using Blockchain to Secure Honduran Land Titles) by Jorge Constantino Collindres, Matt Regan, and Guillermo Pena Panting, Fundacion Eleutera, Honduras
• Entellektüel Mülkiyet Yeni Gelişen Piyasalarda Biofarmökötik İnovasyonu Teşvik Ediyor (Intellectual Property Drives Biopharmaceutical Innovation in Emerging Markets) by Philip Stevens, Geneva Network
• Toprak Sahipliği ile Informel ve Özel Sektör arasındaki İlişkinin Mısır Ekonomisindeki Rolü (The Role in the Egyptian Economy of the Relationship between Land Ownership and the Informal and Private Sectors) by Mahmoud Farouk and Adel Elhemaily, Egyptian Center for Public Policy Studies
• Endonezyada Mülkiye Hakları ve Ormansızlaşma (Property Rights and Deforestation in Indonesia) by Hizkia Respatiadi, Center for Indonesian Policy Studies
• Din ve Mülkiyet Hakları Üzerine Bir Çalışma: İslami Perspektif (A Special Case Study on Religion & Property Rights: Property Rights from the Islamic Perspective), Dr. Maszlee Malik, Institute for Democracy and Economic Affairs and the Istanbul Network for Liberty

LDT Ekonomik Özgürlükler Çalışmaları Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Buğra Kalkan endeks hakkında şunları kaydetmektedir: “Mülkiyet hakları bireysel özgürlüklerin teminatıdır. Bu hakların sağlam bir şekilde korunmadığı ülkelerde hiç bir hak ve özgürlük var olamaz. İnsanlık tarihi kadar eski olan mülkiyet kurumu, bireye devlet karşısında bir güvence verdiği gibi barışçıl ticaretin ve gönüllü işbirliğinin de gerekli koşuludur. Mülkiyet hakları; girişimcilik, Ar-Ge, eğitim ve sivil toplum gibi pek çok alanın gelişmesi için de esastır. IPRI endeksinde görülebileceği gibi bu haklar ile ülkelerin refah düzeyleri arasında sağlam bir ilişki bulunmaktadır. Bu nedenle bu endeks, siyaset ve iş dünyasından karar vericiler için çok önemli veriler sağlamaktadır.”

Mahalli örnek olay çalışmaları mülkiyet haklarının toplumda ve küresel ekonomide oynadığı güçlü rolü vurgulamaktadır. Bu yılki vaka incelemeleri arasında ilginç başarı hikayeleri bulmak mümkündür. Mülkiyet haklarının gelişmekte olan piyasalardaki ilaç sektörünü nasıl patent dışı ilaçlar üretmekten yenilikçi tedaviler bulmaya yönelttiğini anlamak ya da Blockchain gibi teknolojilerin yolsuzlukla savaşta nasıl kullanılabileceğini öğrenmek için bu vaka incelemelerine baş vurabilirsiniz.

Bu yıl endeks Benin, Bosna-Hersek, Ekvador ve Liberya’yı ilk defa içerirken Yemen, Burkina Faso, Paraguay ve Libya verileri ulaşılamaz olduğu için endeksten çıkarıldı.

Türkiye, bu yılki IPRI endeksinde 5.2 puan ile bölgesinde 10, dünyada 61. sırada. Türkiye'nin alt-endekslerdeki puanları sırasıyla:

1. Yasal ve Politik Çevre: 4.0
2. Fiziksel Mülkiyet Hakları: 6.2
3. Fikrî Mülkiyet Hakları: 5.4