2023 N. Cenk Sayber İktisat Ödülleri
belli oldu!
Dr. Esma Erdoğan, Çukurova Üniversitesi İİBF İktisat Anabilim dalında tamamladığı “Merkez Bankacılığı ve Para Politikaları Üzerine Üç Deneme: Enflasyon Hedeflemesi, Niceliksel Genişleme ve Para Politikasının Zaman Tutarsızlığı” başlıklı çalışmasıyla Prof. Dr. Ahmet Uzun, Dr. Can Fuat Gürlesel ve Prof. Dr. Selahattin Togay'dan oluşan jüri tarafından doktora tez ödülüne layık bulunmuştur.
Jüri Yüksek Lisans tez ödülüne uygun bir başvuru bulamamıştır.
Ödül takdim programı:
1 Şubat 2024, Perşembe
Saat 20.30
Programı LDT Youtube sayfasından izleyebilirsiniz.
Başvuru yapan tüm katılımcılara ilgilerinden dolayı teşekkür ederiz, bundan sonraki çalışmalarında başarılar dileriz.
Dr. Esma Erdoğan: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Esntitüsü, İktisat
Tez konusu: "Para politikası; ekonomik istikrarın sürdürülmesi, enflasyonun kontrol edilmesi, büyümenin desteklenmesi, iş çevrimlerinin yönetilmesi, döviz kuru istikrarının sağlanması ve finansal piyasa istikrarının korunmasında önemli role sahiptir. Bu nedenle merkez bankaları çeşitli araçlar ve stratejiler yardımı ile bu makroekonomik değişkenleri etkileyebilirler. Dolayısıyla para politikası uygulamaları ulusal ekonomileri refaha ulaştırma konusunda önemli role sahiptir. Bu tezde de, para politikası alanında en güncel konular arasında yer alan, enflasyon hedeflemesi, niceliksel genişleme ve zaman tutarsızlığı problemi geniş bir örneklem ve farklı analiz yöntemleri kullanılarak incelenmektedir. Monetarist ve Yeni Keynesyen iktisat ekolleri para politikasının ekonomik değişkenler üzerindeki etkisini vurgularken, Yeni Keynesyen ekol Lucas eleştirisinden sonra kabul gören mikro temelli makro modelleme yaklaşımını benimser ve dinamik stokastik genel denge (DSGD) modellerinin inşası yoluyla politika analizi yapar. Bu modeller, mikro temelli makroekonomik teori ve veriler arasındaki boşluğu doldurmak için modern makroekonomide standart bir araç olarak kabul edilmektedir. DSGD modellerinin bu özelliği, onları makroekonomide ampirik araştırmalar ve merkez bankacılığında politika analizi ve tahmini için yaygın olarak kullanılan bir araç haline getirmektedir. Bu bağlamda, çalışmanın ikinci bölümünde Türkiye'de genişletilmiş Taylor kuralı para politikası fonksiyonu olarak uygulandığında iç ve dış şokların varlığında makroekonomik değişkenlerin nasıl etkilendiği dinamik stokastik genel denge (DSGD) modeli altında 2006:Ç1- 2021:Ç4 dönemi için Bayesyen yöntemi kullanılarak analiz edilmektedir. Bulgular, genişletilmiş Taylor kuralını izleyen para politikasının, hanehalkı borçlanma dinamiklerini yumuşatarak makroekonomik şokların aktarımına aracılık ettiğini göstermektedir. Merkez bankası tarafından uygulanan politika faizinin nominal döviz kuru, reel çıktı ve tüketici fiyatları üzerinde önemli bir etkisi vardır. Piyasa faiz oranlarının yükseldiği bir ortamda, tarım, sanayi ve inşaat sektörlerindeki firmalar başlangıçta gelecekteki üretimlerini önden yükler, nihai ürün stoklarını satarak cirolarını artırır ve sektörel çıktıda bir artışa yol açar. Çıktıdaki artış pozitif bir arz şoku yaratmakta ve sektörel üretici fiyatlarında düşüşe yol açmaktadır. Öte yandan, hizmet sektöründeki firmalar daha yüksek işletme sermayesi gereksinimleri, daha yüksek kaldıraç ve fiyat yapışkanlığı nedeniyle faiz oranlarındaki değişikliklere karşı oldukça duyarlıdır. Pozitif bir faiz oranı şoku ve dolayısıyla pozitif bir döviz kuru şoku, bu sektörlerde çıktıda düşüşe yol açmakta ve enflasyon geçişkenliğini artırmaktadır. Geleneksel olmayan para politikasının bir ölçüsü olarak niceliksel genişleme (NG), 2008 mortgage krizinden bu yana gelişmiş ekonomilerin çoğu merkez bankası tarafından ekonomiyi canlandırmak için uygulanmaktadır. Bu, durgunlukla mücadele etmek için ekonomiye para enjekte etmeye yönelik alışılmışın dışında bir politikadır. Bu geleneksel olmayan para politikalarının teorik çerçevesi, aktarım kanalları ve etkinliği teorik ve ampirik tartışmaların odağı olmaya devam etmektedir. Bu sebeple çalışmanın üçüncü bölümünde, NG'nin çıktı büyümesi, enflasyon ve faiz oranları gibi temel makroekonomik göstergeler üzerindeki etkisini 2002Ç1-2022Ç2 dönemi için ABD, Euro bölgesi, İngiltere ve Japonya ekonomileri için analiz edilmektedir. Bu amaçla, değişkenlerin durağanlığı Carrion-i-Silvestre ve diğerleri (2009) tarafından geliştirilen çoklu yapısal kırılmalı ikinci nesil birim kök testi ile test edilmiştir. Çalışmanın literatüre katkısı ise; söz konusu değişkenler arasındaki asimetrik ilişkiyi dikkate alan Hacker ve Hatemi-J (2006) testi ile değişkenlerin farklı dönemlerdeki nedenselliğini gösteren Balcılar ve diğerleri (2010) Rolling Windows Nedensellik testinin ilk kez uygulanmasıdır. İlgili bölüm bulguları ele alındığında ise; NG’nin belirli alt dönemlerde tüm örneklem ülkelerinin reel GSYİH büyümesi için olumlu olduğu tespit edilirken, faiz oranı ve enflasyon üzerindeki etkilerinin ABD, Avro bölgesi, İngiltere ve Japonya ekonomilerinde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.
Çalışmanın dördüncü bölümünde ise; merkez bankasının doğrusal üstel kayıp fonksiyonundaki asimetrik tercih parametresi kullanılarak Türkiye’deki para politikasının zaman tutarsızlığı problemi ele alınmıştır. Son dönemlerde simetrik tercihler altında zaman tutarsızlığı sorununa ilişkin sonuçlarının büyük bir çoğunluğunun asimetrik tercihler altında artık geçerli olmaması, asimetrik merkez bankası tercihinin önemini vurgulamaktadır. Merkez bankasının açık enflasyon hedeflemesi uygulamasına geçtikten sonra ve 2008 finansal krizi başta olmak üzere 2006:Ç1-2009:Ç4, 2010:Ç1-2017:Ç4 ve 2018:Ç1-2021:Ç2 yılları için alt örneklem kullanılarak, çıktı açığının koşullu ortalaması ve koşullu varyansı tahmin edilmiş ve ardından zaman tutarsızlığını ölçmek için modelin indirgenmiş formu tahmin edilmiştir. Bölüm içeriğinde elde edilen ampirik sonuçlar, tüm örneklem döneminde Merkez Bankası'nın para politikasında zaman tutarsızlığı sorunu ile karşı karşıya olduğunu göstermektedir. Ayrıca 2006:Ç1-2021:Ç2 döneminde ise genel olarak Merkez Bankası'nın para politikası tercihlerinin çıktı açığına göre asimetrik olduğu tespit edilmiştir. Asimetrik tercih parametresinin varlığının tespiti, parasal otoritenin durgunluk ve canlanma dönemlerinde ekonomiye tepki olarak asimetrik bir politika tercihine sahip olduğunu ifade etmektedir. Bu durum Merkez Bankası'nın daralma ve genişleme dönemlerinde mevcut ekonomik koşullara göre daha farklı politika uygulamalarına ağırlık verdiği şeklinde değerlendirilir."