17 Şubat 2014 Pazartesi günü Liberal Düşünce Topluluğu, Batı Ermenileri Ulusal Kongresi isimli sivil toplum kuruluşundan iki temsilcinin Ankara ziyareti üzerine bir yuvarlak masa müzakere toplantısına ev sahipliği yaptı. Tanışma ve görüş alış verişi niteliğindeki toplantı akademi, medya, siyaset, bürokrasi ve hukuk çevresinden kanaat önderlerinden oluşan küçük bir grupla gerçekleşti.
Batı Ermenileri Ulusal Kongresi Başkan Yardımcısı Garen Mikaelyan ve Yürütme Kurulu Üyesi Sevag Artsuni girişimlerini tanıtarak Ermeni meselesinin müzakere ve medeni bir diyalog ortamında konuşulması için yürüttükleri temaslara değindi. Makro taleplerle uzlaşmaz bir tutum yerine gerek sivil toplumun gerekse hükümetin dahil olduğu barışçıl bir sürecin inşasının önemine inandıklarını vurguladılar.
Batı Ermenileri Ulusal Kongresi temsilcileri, mensuplarının Anadolulu ve Osmanlı torunları olması hasebiyle taleplerinin Türkiye’nin bir “demokratikleşme gündemi” olarak ele alınması ve “dış politika” olarak değil bir “iç mesele” olarak görülmesini arzu ettiklerini söylediler. Ayrıca, Türkiye’nin demokratikleşme ve hukuk devleti olma yönündeki adımlarını izlediklerini, Kürt meselesinde halen başarı ile yürütülen Barış Süreci’nin önemini vurgulayarak, Ermeni meselesinin de bir çeşit normalleşme süreci olarak ele alınmasını umduklarını belirttiler.
Diğer katılımcılar da Ermeni meselesiyle beraber Türkiye’nin siyasi ve sosyal yapısını, geçmişiyle yüzleşme, sorunlarını çözme tecrübesini ve demokratikleşme seyrini analiz ettiler. Ayrıca Ermeni meselesinin toplum üzerindeki algısı ele alındı. Bir diğer başlık ise meselenin çözümünde muhataplık konusu oldu. Misafirler 7 milyondan fazla nüfusa sahip Ermenistan vatandaşı olmayan ve muhtelif ülkelerde yaşayan Anadolulu Ermeniler’in sorunlarının çözümünde 2,5 milyon nüfuslu Ermenistan devletinin tek veya asıl muhatap olmadığını ileri sürdüler. Buna karşılık, Türkiye devletinin Ermenistan’ı muhatap almasının ve siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik ve ticari ilişkiler geliştirmesinin karşılıklı olarak rahatlama sağlayacağı ve dolaylı sorunların çözümüne katkıda bulunacağı, eşzamanlı olarak diğer sivil toplum kuruluşlarının da muhatap alınabileceği kaydedildi.
Son olarak, Türkiye’de hürriyetin, adaletin ve barışın tesisi çerçevesinde muhtelif siyasi ve toplumsal adımlarla beraber birbiriyle mesafeli yaşayanların karşılaşmasının, birbirini tanımasının yaygın psikolojik ve duygusal önyargıları telafi edeceği ifade edildi. Ermeni meselesinin demokratikleşme süreci içerisinde değerlendirilirken, yerinden edilmiş Osmanlı Ermenilerine vatandaşlık verilmesi, Ermenistan sınırlarının açılması gibi konularda adımlar atılması için sivil aktörlerin çaba sarfetmesi gerektiği ve yakın gelecekte yapıcı çevrelerin muhtelif işbirliklerini teşvik etmesi not edildi.
Toplantı Sonrasında Yazılanlar
Diyaspora Ermenileri ve Vatandaşlık Talebi - Orhan Miroğlu, Star Gazetesi
Representatives of Western Armenians in Turkey - Orhan Miroğlu, Today's Zaman