2013 Liberal Düşünce Kongresi 1-3 Kasım’da Ürgüp Dinler Otel’de yapıldı

Liberal Düşünce Topluluğu’nun 1993’ten beri her yıl Türkiye’nin her yerinden bireysel özgürlükler, sınırlı ve sorumlu yönetim, serbest rekabet ve teşebbüs özgürlüğü taraftarı akademisyen, hukukçu, gazeteci, iş adamı, sivil toplum gönüllüsü ve entelektüel müteşebbisleri biraraya getirdiği buluşması bu yıl da 1-3 Kasım 2013 tarihlerinde Kapadokya bölgesinde Ürgüp’te gerçekleştirildi.

[Kongre sunuşlarını YouTube kanalımızdan izleyebilirsiniz.]

2013 Liberal Düşünce Kongresi’nde özgür toplumun temel değer ve kurumları ışığında teorik tebliğlerle beraber Türkiye’nin ve dünyanın temel meselelerine özgürlükçü, çoğulcu ve barışçı çözümler üzerinde tartışıldı. Kongre’de aynı zamanda farklı çevrelerden liberal hassasiyetleri bulunan 150’den fazla kanaat öncüsü fikir alışverişinde bulunarak ortak düşünce ve girişimler geliştirme imkânı buldu.

Türkiye’nin entelektüel hayatında önemli bir yere sahip olan kongre, bu yıl geniş bir katılımla gerçekleştirildi. Kongrenin programı son derece dolu ve yoğundu. Kongre LDT Yönetim Kurulu Başkanı Doç. Dr. Bican Şahin’in takdimi ile açıldı.

İlk oturum “Türkiye Ekonomisi: Liberalleşmenin Neresindeyiz?” başlığında Doç. Dr. Fuat Oğuz’un moderatörlüğünde gerçekleştirildi. İlk konuşmacı Doç. Dr. Ahmet Yılmaz Ata “Türkiye Ekonomisi ve Liberal Politikalar” başlıklı sunumunda Türkiye ekonomisini liberal açıdan tarihi bir perspektifle ele alarak değerlendirdi. İlk oturumun ikinci konuşmacısı Ekonomist Dr. Aykut Ekinci “2001 Krizi Sonrası Büyümenin Sebepleri” başlıklı sunuşunda, halihazırdaki sıkı maliye politikasının Türkiye ekonomisi için hayati bir karar olduğunu vurguladı. Ancak eleştirilere kapalılık ve monopole, korumacılığa devam eden zihniyetin ekonomimiz için büyük bir tehlike kaynağı olduğunu kaydetti.

İkinci oturum “İnsan Doğası, Özgürlüğün Mahiyeti ve Ütopyacılık” başlığını taşıyordu. Prof. Dr. Turgay Uzun’un başkanlık ettiği oturumda ilk sunuşu Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Bal “Pozitif Özgürlüğün Zorunlu Paternalizmi” başlığıyla gerçekleştirdi. Bal, negatif özgürlük bireyin kendi hayatını dilediği gibi düzenleme hakkını tanımlarken pozitif özgürlüğün rasyonel kararları önkoşul olarak gördüğünü belirtti. Pozitif özgürlüğün doğası gereği paternalist olduğunu ve bu nedenle vatandaşın iyiliği için devletin müdahalede bulunmasını meşrulaştırdığına vurgu yaptı.

İkinci oturumun ikinci sunuşunu “Modern Mesihler” başlığı ile Dr. Bengül Güngörmez yaptı. Modernizmin dini olanı kamusal hayattan çıkarırken seküler bir din ortaya çıkardığını ve kendi sembollerinin olduğu tezini anlatan Güngörmez o çerçevede Gezi parkı olaylarını bu modernist, seküler bir inanç sisteminin sembolleri üzerinden okudu.

İkinci oturumun son sunuşunu Yard. Doç. Dr. Melih Yürüşen, “İnsan Doğası, Medeni Bir Barışçı Çoğulluğun Sosyal-Siyasi Sınırları: Humecu Bir Perspektif” başlığıyla gerçekleştirdi. Yürüşen farklı “liberalizmler” olduğunu, Kukathas’ın savunduğu liberalizm çizgisini insani çeşitliliğe imkan veren bir bakış açısı ve hoşgörü temeli olarak gördüğünü söyledi.

Üçüncü oturum “İfade Özgürlüğü, Nefret Söylemi ve Pornografi” başlığıyla Dr. Serdar Korucu’nun başkanlığında gerçekleştirildi.

İlk konuşmacı Yrd. Doç. Dr. Cennet Uslu’nun başlığı “İfade Hürriyeti Bakımından Nefret Söylemi Suçu”ydu. Uslu nefret söylemi olarak tanımlanan kavramın suç olarak tanımlanmasının bir çeşit sansür olduğunu, ifade özgürlüğünün düşmanı olduğunu söyledi. Nefret suçu kavramının “tek hakikatçi” olduğunu, mağduru kollektif olarak tanımladığını ve tarafsız devlet ilkesini ihlal edeceğini vurguladı.

Üçüncü oturumun ikinci konuşmacısı Yrd. Doç. Dr. Fatih Birtek, “Türk Ceza Kanunu ve Pornografi” başlıklı bir sunum yaptı. Pornografi, müstehçenlik, erotizm gibi kavramları tanımlayarak başlayan Birtek, bu kavram üzerinde bir anlam karmaşası yaşandığını ve birbiri yerine kullanıldığını, bu yanlış kullanımın da meseleyi daha karmaşık hale getirdiğini vurguladı. Birtek pornografinin zora dayanmadığı sürece bireylerin iradesine bırakılması gerektiğini, zor kullanılması durumunda hukuki yaptırımın sözkonusu olması gerektiğini belirtti.

Kubilay Atlay “İfade Hürriyeti ve Pornografi” başlıklı analitik sunuşunda tarihi bir perspektifle kavramsal çerçeve çizdi. Atlay yasak olduğu ülkelerde ifade hürriyetinin de en kötü durumda olduğu ülkeler olduğunu gösterdi. Zor kullanılmaması ve çocukların erişimine kapalı olması koşuluyla çocuk pornografisi hariç pornografinin kişinin özel hayatı olduğunu merkezi, toptan sınırlama yerine bireysel iradeye ve tercihe dayalı, yerinden, özel, çoklu alternatiflere bırakması gerektiğini belirtti.

İlk günün dördüncü oturumu “İktidar ve Medya” başlığıyla Şeyma Akın’ın başkanlığında gerçekleştirildi.

İlk sözü Bugün TV ve Kanal Turk radyo program yapımcısı Murat Erdin aldı. Erdin Silahsız Kuvvetler Medya adlı kitabından örneklerle, Türkiye’de basın özgürlüğünün tarih boyunca durumuna genel bir bakışla Türkiye’de basının her dönemde iktidar tarafından baskı altında olduğunu, bu baskının dönemden döneme göre artıp azaldığını söyledi.

Oturumun ikinci konuşmacısı Prof. Dr. Bekir Berat Özipek’ti. Son dönemdeki ifade hürriyeti, basın hürriyeti konularına değinen Özipek, basının hem çeşitlendiğini hem de kadim ihlallerin devam ettiğini söyledi. İfade özgürlüğünün kamu otoritesiyle sınırlanmasıyla ifade aracının elinden alınmasının ayrı şeyler olduğunu vurguladı.

Kongrenin ilk günü, Mind vs Money kitabının yazarı Prof. Dr. Alan Kahan’ın “Entelektüeller ve Kapitalizm” başlıklı sunuşu ile tamamlandı. Kahan sunuşunda entellektüellerin kapitalizm karşıtlığının sebeplerini, etkisini ve bu popüler söylemin karşısında nasıl tavır alınabileceğini anlattı.

Kongrenin ikinci günü “Gezi Parkı Olayları ve Türkiye’nin Demokratikleşme Tecrübesi” oturumu ile başladı. Oturuma Gülay Göktürk başkanlık yaptı. Konuşmacılar ise Prof. Dr. Atilla Yayla, Doç. Dr. Murat Erdoğan, Orhan Kemal Cengiz ve Markar Esayan’dı.

İlk konuşmayı Prof. Dr. Atilla Yayla yaptı. Yayla Gezi Olaylarının her kesimin kendi anlayışına göre farklı tanımladığını vurguladı, bir kalkışma, darbe denemesi denildiği gibi toplumsal tepki, başkaldırı diyenlerin de olduğunu, hatta işi devrim demeye kadar götüren grupların olduğundan bahsetti. Yayla Gezi olaylarını ikiye ayırdığını, 2 Haziran’a kadar olan kısma Birinci Gezi, sonrasını ise İkinci Gezi şeklinde tanımladığını, İkinci Gezi dediği kısmın ise hükumeti gayri meşru yollarla iktidardan indirme girişimine dönüştürüldüğünü söyledi.

İkinci konuşmayı Gazeteci Markar Esayan yaptı. Esayan Gezi sürecinin AK Parti iktidarında oluşan özgürleşme sürecinde insanların daha fazla özgürlük talebiyle geldiğini ve bir süredir devam eden gevşeklikten kurtularak reformlara devam etmemiz gerekliliğini ortaya koyduğundan bahsetti.

Oturumun üçüncü konuşmacısı avukat yazar Orhan Kemal Cengiz hükümetin söylemleri karşısında duygusal kırılmaların önemine işaret etti. Olaylarla ilgili olarak Af Örgütü’nün raporunu hatırlattı. Medyanın her zaman baskı altında olduğunu, geçmişle mukayese edilmese de bugün de devam ettiğini vurguladı. Son konuşmacı Doç. Dr. Murat Erdoğan dış dünyada olayların yansımasına değinmek yerine toplumda oluşan gezifobya ve gezikolik psikolojisini anlatmayı tercih ettiğini ifade etti. Bu meyanda farklı liberal tutumların ortaya çıktığını ve bir kısmı yaygın kabul gören pozisyon tanımları listeledi.

Kongrenin son oturumu Barış Süreci başlığını taşıyordu. Başkanlığını sivildusunce.com sayfası editörü ve LDT Eğitim Politikaları Araştırma Merkezi Koordinatörü Ufuk Coşkun’un yaptığı oturumda ilk olarak Görkem Nemutlu Sivas’ta barış süreci algısı ve sürece destek üzerine yaptıkları bir kamuoyu araştırmasının sonuçlarını sundu. Sürece desteğin %60 civarında olduğu, yaş arttıkça desteğin de yükseldiği fakat eğitim seviyesi yükseldikçe destekleme oranının da azaldığı sonuçlar arasında en ilginç verilerdendi.

İkinci konuşmacı Psikiyatrist Mahir Yeşildal, Kürtlerin gezi parkı olaylarındaki tutumlarından yola çıkarak hem süreci hem de gezi parkı olaylarını değerlendirdi. Politik algısı yüksek olan Kürtlerin Gezi Parkı olaylarına barış sürecine zarar vereceği endişesiyle kitlesel destek vermediğini belirtti.

Akil İnsanlar Heyeti üyelerinden Dr. Levent Korkut ise konuşmasında hem Marmara Bölgesi’ndeki tecrübesinden hem de sürecin Türkiye’nin demokratikleşmesi açısından öneminden bahsetti. Çözüm sürecinin bu açıdan demokratikleşme adımlarının en önemlisi olduğundan bahseden Korkut, çözüm süreçlerinin başarısızlığa uğraması sonucunda çatışmaların çok daha şiddetli olarak geri döndüğünü belirtti. Korkut Türkiye'nin tıkandığı nokta, hak ve özgürlükleri garanti altına alacak kurumsal yapıların eksikliği, zayıflığıdır dedi.

Oturumun son konuşmacısı Doç. Dr. Vahap Coşkun’du. Coşkun, Görkem Nemutlu’nun araştırmasının sonuçlarının Akil İnsanlar Heyeti üyesi olarak dolaşırken kendisinin de fark ettiği gözlemleri arasında olduğunu ve bu araştırmanın sonuçlarının Türkiye genelinde de kısmen geçerli olabileceğini söyledi. Eğitim seviyesi yükseldikçe barış sürecine desteğin azalmasının nedenlerinden birinin de ideolojik kaygıların öne çıkması olduğunu belirtti. Soru, yorum ve tartışmalarla canlı geçen oturumlar dışında aralar ve yemeklerle Kongre, ortak siyasi, sosyal ve iktisadi meselelerde hassasiyeti bulunan katılımcıların birbirini daha iyi tanıma ve fikir alışverişinde bulunması açısından eşsiz bir imkân sundu.

2013 Liberal Düşünce Kongresi

1 - 3 Kasım 2013

Dinler Otel, Ürgüp, Nevşehir, Kapadokya

1 Kasım 2013, Cuma

17.00 – 18.30        Kayıt
18.30 – 19.00        Açış Kokteyli
19.00 - 20.30        Akşam Yemeği

2 Kasım 2013, Cumartesi

09.00 – 09.30        Kayıt
09.30 – 10.00        Açış
                   Doç. Dr. Bican Şahin, LDT Yönetim Kurulu Başkanı

10.00 – 11.15        1. Oturum

Türkiye Ekonomisi: Liberalleşmenin Neresindeyiz?

Oturum Başkanı: Doç. Dr. Fuat Oğuz, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İktisat Bölümü

Konuşmacılar:

Dr. Aykut Ekinci, Ekonomist: “2001 Krizi Sonrası Büyümenin Sebepleri”

Doç. Dr. Ahmet Yılmaz Ata, Gaziantep Üniversitesi İktisat Bölümü

11.15 – 11.45        Ara

11.45 – 13.00        2. Oturum

İnsan Doğası ve Ütopyacılık

Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Bal, Van Yüzüncü Yıl Üniv. Erciş Uluslararası İlişkiler Böl. Bşk.

Konuşmacılar:

Yard. Doç. Dr. Melih Yürüşen, Aksaray Üniversitesi Felsefe Bölümü: “İnsan Doğası, Barışçı Toplumsal Çoğulluğun Sosyal-Siyasi Koşulları ve Türkiye”

Dr. Bengül Güngörmez, Uludağ Üniversitesi Sosyoloji Bölümü: “Modern Mesihler”

13.00 – 14.00        Öğle Yemeği

14.00 – 15.30        3. Oturum

İfade Özgürlüğü, Nefret Söylemi ve Pornografi

Oturum Başkanı: Dr. Serdar Korucu, Çukurova Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Konuşmacılar:

Yrd. Doç. Dr. Cennet Uslu, Kırıkkale Üni. Kamu Yön. ve Siyaset Bil. Öğr  Üyesi: “İfade Hürriyeti Bakımından Nefret Söylemi Suçu”

Yrd. Doç. Dr. Fatih Birtek, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi:
“Türk Ceza Kanunu ve Pornografi”

Kubilay Atlay, Ankara Üni. Sosyal Bil. Enstitüsü “İfade Hürriyeti ve Pornografi”

15.30 – 16.00        Ara

16.00 – 17.15        4. Oturum:

İktidar ve Medya

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Turgay Uzun, Muğla Üniversitesi İİBF Dekanı

Konuşmacılar:

Murat Erdin, Gazeteci-Yazar, Bugün TV Program Yapımcısı: “İktidar ve Medya ilişkisi”

Prof. Dr. Bekir Berat Özipek, İst. Ticaret Üni. Öğr. Üyesi, Star Gazetesi Köşe Yazarı: “Türkiye’de Basın Özgürlüğü”

17.15 – 17.30        Ara

17.30 – 18.30        Misafir Konuşmacı:

Prof. Dr. Alan Kahan, Université de Versailles/St. Quentin: “Intellectuals and Capitalism” (Entellektüeller ve Kapitalizm)

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Mustafa Acar, Aksaray Üniversitesi Rektörü

18.45 – 20.00        Akşam Yemeği

3 Kasım 2013, Pazar

09.30 – 11.15        5. Oturum

Gezi Parkı Olayları ve Türkiye’nin Demokratikleşme Tecrübesi

Oturum Başkanı: Gülay Göktürk, Yazar, Bugün Gazetesi Köşe Yazarı

Konuşmacılar:

Prof. Dr. Atilla Yayla, İst. Ticaret Üni. Öğr. Üyesi, Yeni Şafak Gazetesi Köşe Yazarı

Doç. Dr. Murat Erdoğan, Hacettepe Üni. Göç ve Siyaset Araştırmaları Mer. Müdürü

Orhan Kemal Cengiz, Hukukçu-Yazar, Radikal ve Todays Zaman Köşe Yazarı

Markar Esayan, Gazeteci - Yazar, Yeni Şafak Gazetesi Köşe Yazarı

11.15 – 11.45        Ara

11.45 – 13.30        6. Oturum

Barış Süreci

Oturum Başkanı: Ufuk Coşkun, LDT Eğitim Politikaları Araş. Mer. Koord., sivildusunce.com Editörü

Konuşmacılar:

Yard. Doç. Dr. Vahap Coşkun, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi

Doç. Dr. Levent Korkut, Medipol Ünivesitesi, Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi: “Akil Heyet Tecrübesi ve Demokratikleşme Paketi”

Görkem Nemutlu, Cumhuriyet Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümü Araş. Gör: “Sivas’ın Doğusu ve Batısı: Ya Sivas”

Dr. Mahir Yeşildal, Psikiyatrist: “Kürt meselesi, Gezi Parkı ve Psikolojik Dinamikler”

13.30 – 14.30        Kapanış ve Öğle Yemeği